Specjalny zasiłek opiekuńczy

Kto może otrzymać specjalny zasiłek opiekuńczy?

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom - Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Zasiłek przysługuje, jeżeli osoba w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji)

  • nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
  • rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznaje się na podstawie rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Kryterium dochodowe

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeśli dochód rodziny: osoby sprawującej opiekę oraz osoby wymagającej opieki nie przekracza 764 złotych na osobę.

W okresie zasiłkowym 2022/2023 trwającym od 1 listopada 2022 do 31 października 2023 należy wykazać dochody za rok 2021 z uwzględnieniem zmian wysokości dochodów członków rodziny.

W okresie zasiłkowym 2023/2024 trwającym od 1 listopada 2023 do 31 października 2024 należy wykazać dochody za rok 2022 z uwzględnieniem zmian wysokości dochodów członków rodziny.

Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego

620 złotych miesięcznie
 
Zasiłek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Jak przyznawany jest specjalny zasiłek opiekuńczy?

Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznaje się na okres zasiłkowy.

Prawo do świadczeń opiekuńczych ustala się na okres zasiłkowy, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W tym przypadku prawo do świadczeń rodzinnych ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu zasiłkowego.

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:

  • Osoba sprawująca opiekę:
  • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego
  • podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów (na przykład Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego)
  • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego
  • legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
  • Osoba wymagająca opieki:
  • została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu
  • na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje także jeżeli:

  • członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku  z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego do zasiłku rodzinnego,  specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego
  • na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku  z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego do zasiłku rodzinnego,  prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego
  • na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej

Wnioskodawca może jednocześnie ubiegać się o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym siebie oraz członków swojej rodziny. Zgodnie z artykułem 67 ustęp 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu ma obowiązek zgłoszenia do Narodowego Funduszu Zdrowia członków rodziny, jeśli nie podlegają oni ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu.

Za osobę pobierającą specjalny zasiłek opiekuńczy opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia(składkowego i nieskładkowego) na podstawie Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wymagane dokumenty

Potwierdzenie tożsamości -  dokument tożsamości ze zdjęciem do wglądu pracownika.

Dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa pomiędzy osobą sprawującą opiekę a osobą wymagającą opieki (akt urodzenia, dowód osobisty, akt małżeństwa).

W przypadku ubiegania się wnioskodawcy o zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalno-rentowego należy dostarczyć poniższe dokumenty (wyłącznie oryginały), potwierdzające okresy składkowe (dokumenty te należy dostarczyć  tylko do pierwszego wniosku).

Dokumenty potwierdzające dochód: (dotyczy wszystkich pełnoletnich członków rodziny)

Gospodarstwo rolne: (dotyczy osób, które taki dochód uzyskiwały)

Uwaga!

Ośrodek jest obowiązany do samodzielnego uzyskania od organów podatkowych lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych, organów emerytalno-rentowych oraz z rejestrów publicznych, drogą elektroniczną lub drogą pisemną, odpowiednio:

  • informacji o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, każdego członka rodziny, udzielanych przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego
  • informacji o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, w tym informacji o wysokości składek od poszczególnych płatników i okresach opłacania przez nich tych składek
  • zaświadczenia lub informacji o zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych
  • informacji o legitymowaniu się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Ważne!

W przypadku braku możliwości samodzielnego uzyskania przez Ośrodek informacji lub zaświadczeń z przyczyn nieleżących po stronie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach, Ośrodek będzie wzywał wnioskodawcę do dołączenia tych informacji lub zaświadczeń.

Inne dane:

Alimenty świadczone na rzecz innych osób/zasądzone na rzecz osób w rodzinie w roku kalendarzowym poprzedzającym  okres zasiłkowy należy potwierdzić poniższymi dokumentami.

W przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w wyroku sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem:

  • odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną
  • przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny
  • zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą

Utratę dochodu należy potwierdzić dokumentami:

(utrata dochodu oznacza utratę dochodu spowodowaną: uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych, utratą świadczenia rodzicielskiego, utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników)

  • dokument określający datę utraty dochodu  (na przykład  świadectwo pracy, decyzja o wyrejestrowaniu działalności gospodarczej,
  • dokument potwierdzający miesięczną wysokość utraconego dochodu, na przykład rozliczenie podatkowe PIT adekwatne do osiągniętych dochodów za rok bazowy lub zaświadczenie

Uzyskanie dochodu należy potwierdzić dokumentami:

(oznacza uzyskanie dochodu spowodowane: zakończeniem urlopu wychowawczego, uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego,  uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników).

Przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny, osoba ucząca się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego utracili dochód z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia utraty dochodu, uzyskali dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy, lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpoczęli pozarolniczą działalność gospodarczą

Uzyskanie dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy:

  • dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy lub okres, w których dochód był osiągany (na przykład umowa o pracę oraz rozliczenie podatkowe PIT)
  • zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o:
  • formie opłacanego podatku,
  • wysokości przychodu,
  • stawce podatku,
  • wysokości opłaconego podatku

w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy

Uzyskanie dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy:

Wykaz dokumentów potwierdzających przebieg ubezpieczenia
Lp. Tytuł ubezpieczenia: Dokumenty potwierdzające przebieg ubezpieczenia:
1. Dla każdego wnioskodawcy kserokopia wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej
2. Wnioskodawca był zatrudniony oryginały świadectw pracy
3. Wnioskodawca był zatrudniony karty zasiłkowe (w przypadku zatrudnienia  po 15 listopada 1991 roku)
4. Wnioskodawca był zarejestrowany jako osoba bezrobotna zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy
5. Wnioskodawca był zarejestrowany jako osoba bezrobotna karty zasiłkowe
6. Wnioskodawca odbywał praktykę uczęszczając do szkoły zawodowej świadectwo szkolne wraz z zaświadczeniem potwierdzającym odbycie praktyki
7. Wnioskodawca ukończył szkołę wyższą zaświadczenie o okresie odbywania nauki w szkole wyższej
8. Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzające opłacanie składek
9. Wnioskodawca odbywał służbę wojskową książeczka wojskowa lub zaświadczenie z Wojskowej Komisji Uzupełnień o odbywaniu służby wojskowej
10. Osobista opieka nad dzieckiem do 4-go roku życia oryginał aktu/ów urodzenia dziecka/ci oraz oświadczenie o sprawowaniu osobistej opieki
11. Inny tytuł inne dokumenty potwierdzające okresy składkowe

 

Druk wniosku w sprawie ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego (PDF, 417 KB)

 

Informację wytworzył: 
Magdalena Loska
Data wytworzenia informacji: 
6.07.2022
Osoba odpowiedzialna za treść: 
Sylwia Bochenek
Ostatnia modyfikacja: 
Sylwia Bochenek (1.12.2023 - 14:43)